چیستی شهرها

چیستی شهرها

به طرق گوناگون شهرها تعریف گردیده­اند.شاید معتبرترین این تعاریف گوناگون تعریفی است که گیدئون سیوبرگ ارائه نموده است.وی شهر را این گونه تعریف می­نماید: اجتماعی با اندازه قابل توجه و جمعیتی متراکم که سکونتگاه متخصصان گوناگون غیر کشاورزی بوده و دارای یک قشر نخبه­ی باسواد باشد این تعریف چندین عنصر را با یکدیگر تلفیق نموده است و شهرها را از سایر اشکال محل سکونت بشری متمایز می­گرداند.

1- یک اجتماع در این تعریف بیان­گر یک اجتماع مسکون می­باشد.در طی دوره ماقبل تاریخ زندگی بشر، بیشتر وقت او صرف شکار- ماهیگیری و جمع­آوری گیاهان برای تأمین غذا و خوراک می­گردید.آنها، هم چنین متحرک بودند و اقامتگاهاشان را براساس جائیکه در آن غذا {خوراک} فراوان­تر بود، جابجا می نمودند. رواج کشاورزی- در بسیاری از مناطق نه در همه جا- سکونتگاه­های دائمی را مطلوب ساخت. علاوه بر آن شهر با ایفای نقش خود به عنوان سکونتگاهی که در زیر ساخت آن سرمایه­های ثابت وجود داشت، این فرایندرا پذیرفت. این سرمایه­ها شامل: ساختمان­ها، شریان­های حمل­ونقل (مانند جاده­ها)، بناهای یادبود، انبارهایی برای ذخیره غلات، برج و بارو بودند.

2- همیشه شهرها آستانه معینی از اندازه (کل جمعیت) و تمرکز(تراکم) جمعیت را نشان داده­اند. اندازه­های مورد بحث نسبی هستند. بیشترین شهرهای اولیه 1000 یا 2000 نفر جمعیت را در خود جای داده بودند و سکونتگاه­های بیش­تر از 10000 نفر کمیاب بودند.اما با وجود این، علاوه بر اندازه مطلق گروه فشرده­ای از مردم در آنجا بودند که به عنوان یک واحد اجتماعی مجبور بودند با یکدیگر زندگی کنند، این واحد اجتماعی شهر را از مناطق پیرامونش مجزا می­نمود. (2-2).

3- شهرها جمعیتی داشت که مستقیماً به کار کشاورزی مشغول نبودند. در عوض، مردم شهر به تعدادی کشاورز که غذای ساکنان شهر را تأمین کنند، نیازمند بود. این امر خود سبب به وجود آمدن دو جریان گردیده بود. نخست، آنکه شهرها رابطه بسیار صمیمی و نزدیکی با حومه­ی اطراف خود برقرار کرده بودند، بطوریکه این ارتباط ساکنان شهر را قادر ساخته بود غذای مورد نیازشان را از پس کرانه شهر تأمین نمایند. دوم، آنکه شهر تشکیل شده بود از افرادی که به مشاغل گوناگونی می­پرداختند مانند صنعت­گران، کارگران، سربازان، کاهنان، و حاکمان. بعدها جمعیت شهری نیز با توجه به گروه­های قومی، نژادی و مذهبی متمایز گردید. درمقایسه با تعداد کشاورزان، این جمعیت شهری سهم ناچیزی داشت اما به شدت حائز اهمیت بود.
از کتاب : جغرافیایی شهری جلد 2 ترجمه دکتر حسین حاتمی نزاد و عبدالمطلب برات نیا
جهت خرید کتاب می توانید تماس بگیرید.
09151057423

 

---

Gideon sjoberg-[1]

گردش به راست و چپ ممنوع

‍ یه خیابون تو شهر ما هست که وقتی می ری داخلش به اینجا می رسی. بجایی که رو بروت دیواره، گردش به راست ممنوع است و گردش به چپ هم ممنوع است، در حقیقت بن بست زندگی است.

گاهی وقت ها در زندگی آدم به یک جای غریبی مثل اینجا می رسه نه می تونه به راست بره نه می تونه به چپ بره، روبرو هم دیواره، زندگی هم که متاسفانه دنده عقب نداره تنها فضای حرکتی موجود فاصله ما با دیواره.

تنها فضا و مکان و زمانی که در اختیار داریم، بهترین کار اینه که از همین فضای باقی مانده لذت ببریم و بپذیریم گاهی باید تسلیم محض خدا باشیم.

#امیربرات_نیا

۲۴بهمن۹۶

سیمای شهر آنارشیستی

 سیمای شهر آنارشیستی
پی یر کروپتکین

درس سیر اندیشه‌های شهرسازی
استاد: جناب آقای دکتر حبیبی
دانشجو: ملیکا امیرزاده
دانشگاه تهران ـ پردیس هنرهای زیبا ـ دانشکده شهرسازی

مقدمه:
در قرن نوزدهم ترقی‌گرایان و حتی فرهنگ‌گرایان عقیده داشتند چارچوب وضع موجود جوابگو نیست. پیش شهرسازان ترقی‌گرا (نوگرا) متفکرانی بودند که دوران پارینه فنی را از دوران نو فنی جدا کرده و با مطرح ساختن این که انقلاب فنی و تکنولوژی صورت گرفته به آینده نگاه دیگری داشته و اعتقاد داشتند که شهر آینده منبعث از نظم دیگری است. گروه دوم یا فرهنگ‌گرایان نیز با اعتقاد به تداوم تاریخی و هجر از گذشته (درست بر خلاف ترقی‌گرایان) شهر قرن نوزدهم را شایسته انسان این قرن نمی‌دانند. و به همین ترتیب هر گروه الگوهای خاص خود را ارائه دادند. در همین نگاه گروه دیگری هستند که شهر صنعتی را نقد کرده اما هیچ الگویی را ارائه نمی‌دهند.

زندگی:
یکی از این اشخاص پی‌یر کروپتکین (۹ دسامبر ۱۸۴۲ تا ۸ فوریه ۱۹۲۱) فیلسوف آنارشیست روسی است. او به یک مدل اجتماعی مرکب از کمونیسم و سوسیالیسم و مستقل از حکومت اعتقاد داشت.
این اشراف زاده روس یک جغرافیدان برجسته، و یک انقلابی مبارز و همچنین نویسنده‌ای بود که استعداد خویش را به عامیانه کردن عقاید علمی خود و نشر آیین آنارشیستی اختصاص داد. از همان جوانی‌اش، به شرایط طبقه دهقان و کشاورزی روس جلب گردید. به عنوان دبیر بخش ژئو فیزیک انجمن جغرافی روسیه، مسافرت‌های متعددی به «منچوری»‌ کرد و سرزمین‌های یخ زده فنلاند و سوئد را بررسی کرد. او در ۱۸۷۳ کتاب‌ «تصحیحاتی بر نقشه آسیا» را منتشر کرد. وی در ۱۸۷۲ آنارشیست شده و عضو فدراسیون ژورا در سوئیس می‌گردد.

کروپتکین نظریه خویش درباره کمک متقابل را بسط می‌دهد، نظریه‌ای که یک نظام تعاونی اقتصادی را مورد ستایش قرار داده وهرگونه دولت به شدت نهادی شده را زائد می‌داند. او می‌گوید: «به جای آنکه کلید جامعه را به سیاست مدار بدهیم بهتر است قفل را عوض کنیم.»

آگاهی‌های زراعی کروپتکین، که در آن زمان استثنایی بود، اطلاعات علمی و نفرتش از هرگونه اجبار،‌ او را به نگرشی از آینده رهنمون می‌گردند. در این نگرش شهرهای بزرگ و تراکم‌های جمعیتی سنگین به سود یک وحدت حقیقی و صنعت و کشاورزی رنگ می‌بازد،‌ نگرشی که سالیان بعد «یوزونین»‌ آرمانی فرانک لوید رایت بدان متمایل می‌گردد.

در ادامه برای آشنایی با تفکرات کروپتکین لازم است با لغت آنارشیسم آشنا شویم و بدانیم آنارشیست چه کسی است و چه می‌خواهد؟

آنارشیسم:

در زبان سیاسی به معنای نظامی اجتماعی و سیاسی بدون دولت، یا به طور کلی جامعه‌ای فاقد هرگونه ساختار طبقاتی یا حکومتی است.
آنارشی مشتق از واژه‌ یونانی anarkos به معنای «بدون رئیس» است. رویکرد عام آنارشیست‌ها تاکید بر این نکته است که می‌توان بدون ساختارهای مقید کننده یا محدودیت‌زا زندگی نیکویی داشت. هر سازمان یا اخلاقیاتی که با آزادی انتخاب شیوه‌ زندگی در تعارض باشد باید مورد حمله ، انتقاد و نفی قرار گیرد. پس مسئله مهم آنارشیست‌ها تعریف موانع و ساختارهای تصنعی وتمایز دادن آنها از ساختارهای طبیعی یا فعالیت‌های اختیاری است.

از اندیشمندان برجسته آنارشیست می‌توان از ویلیام گادوین،‌ ماکس استیرنر، لئوتولستوی، پیر ژوزف پرودون،‌ میخائیل باکوینن، پیر کروپتکین و اخیراً‌ متفکران آزادی طلب و محافظه کاری با گرایش آنارشیستی مانند هانس هرمان هوپ و موری روتبارد نام برد.

از نظر لغوی، آنارشیسم آموزه‌ای مبنی بر این اعتقاد است که اکثر مشکلات اجتماعی، ناشی از وجود حکومت بوده و در مقابل آن در عوض تعداد بسیاری از اشکال تشکیلات داوطلبانه اجتماعی وجود دارند.

برای نخستین بار پیر ژوزف پرودون لقب آنارشیست را رسماً بر خود اعلام نمود.

تصویری که کروپتکین راجع به آنارشیسم می‌دهد چیست؟

پیر کروپتکین یکی از مهمترین آنارشیست‌های کمونیست است. آنارشیست‌های کمونیست اعتقاد دارند جامعه‌ای ترکیبی از کمون‌های خود فرمان با استفاده جمعی از تولیدات و دموکراسی مستقیم به عنوان فرم نظام یافته سیاسی است و از طریق اتحادیه با دیگر کمون‌ها در ارتباط است آزادترین نوع نظام اجتماعی خواهد بود.