زمین

🔸همه ما در داشتن زمین با هم شریک هستیم
هر چقدر نیاز داری بر دار
نسبت به دیگران سخاوتمند باش.
#امیربرات_نیا
#ترجمه
۴فروردین۹۹
❄️🌷🌷🌷🌷🌷🌷❄️
@NasimeKhoshRZ

عوامل بازدارنده از حفظ محیط زیست

امیر برات نیا

 فقدان حس تعلق خاطر به سرزمین سد راه حفاظت محیط زیست و توسعه کشور

 

این مطلب تلخیصی است از سخنان دکتر سریع القلم  استاد برجسته دانشگاه شهید بهشتی درباره موانع حفاظت از محیط زیست و رسیدن به توسعه پایدار که در  ششمین گردهمایی علمی دفتر آموزش و مشارکت مردمی سازمان حفاظت محیط زیست و با عنوان  «قراردادهای اجتماعی، توسعه یافتگی، محیط زیست»  ایراد شده است.

 

فکر ما فکر توسعه نیست. مگر می شود در جامعه ای در طول سال 22 هزار نفر در جاده ها کشته شوند و حکمرانان بی تفاوت باشد. مگر می شود جامعه ای ببیند شهروندانش در زیر کامیون ها در کشور ترکیه مخفی و وارد منطقه شنگن می شوند تا به زندگی بهتر برسند و کاری انجام ندهد. مگر می شود کشوری 609 دشت داشته باشد و 291 دشت آن با مشکل جدی آب رو به رو باشد و با آن به عنوان یک بحران ملی برخورد نکند. مگر امکان پذیر است که در کشوری به ازای هر شهروند در طول یک سال 53 تن خاک فرسایش پیدا کند و برای آن حکومت اهمیتی نداشته باشد. پس برای حکومت ما و مردم ما خیلی از مسائل مهم نیست.

 

توسعه یافتگی نه تنها اولین اولویت کشور ما نیست بلکه شاید اولویت 4 و 5 هم نباشد. در تمام جهان، توسعه و تولید ثروت ملی مساله اصلی است. باید بپرسیم مساله ی یک کشور ، سازمان ها، نهادها و احزاب ما چیست چون انرژی، منابع، وقت، مطالعات و .. به آن بخش معطوف خواهد شد.

 

در کشور ما هر دولتی که بر سر کار می آید قصد عوض کردن جهان بینی کشور را دارد و مسیر حرکت را تغییر می دهد. هر دولتی که بر سر کار آمده تلقی متفاوتی از جهان، اقتصاد، و حتی مجوز انتشار کتاب و ... داشته است و همچنان این موضوع در حال تغییر است.

 

وجود تمام این آسیب ها نشان از به اجماع نرسیدن در مسائل فکری کشور در سطح حکمرانی و جامعه است. فقدان تفکر جدی در خصوص تمام موضوعات محوری کشور و نرسیدن به یک چارچوب مشخص و سپس تعریف یک ساختار درست از دلایل اصلی چنین تمایزات فاحشی با کشورهای پیشرفته است. حتی در بسیاری از موضوعات اخلاقی در سایه عدم وجود قاعده، تزویر رشد می کند و راستگویی به خطر می افتد

 

 

برای آگاهی از خواست یک کشور برای توسعه یافتگی باید به سراغ حاکمیت آن رفت. باید دید افکار حاکمیت در مسیر توسعه هست یا نه؟ زیرا دستیابی به توسعه از طریق اعضای جامعه بسیار زمان بر است و ایجاد آگاهی و رسیدن به اجماع در جامعه ممکن است سالها و قرن ها طول بکشد اما اگر حاکمیتی بپذیرد که می خواهد توسعه یابد ممکن است در عرض 5 سال به این مهم دست یابد. کما اینکه این اتفاق در چین افتاده است. اگر حزب کمونیست چین تصمیم نگرفته بود چین توسعه پیدا کند امروز تعداد میلیاردرهای چین از آمریکا جلو نمی زد و امروز چین سه تریلیون و هفتصد میلیارد دلار ذخایر ارزی نداشت و این چیزی جز تصمیم حاکمیت نیست.

 

ما نمی توانیم هر شب در اخبار تلویزیون خود به مردم ایران بگوییم جهان در حال فروپاشی است. حرکت و واکنش بر پایه ی حدس و گمان درست نیست. آلمان یک کشور پیشرفته است و آنقدر پس انداز دارد که بحران های اتحادیه اروپا را حل خواهد کرد. کشورهای حوزه خلیج فارس و عربی دو تریلیون و هفتصد و شصت میلیارد دلار در ذخایر ارزی خود پول دارند و در سال حدود 400 میلیارد دلار سود ناشی از آنها را دریافت می کنند. زیرا این کشورها بر پایه اصولی مشخص و جهان شمول کشور خود را مدیریت و اداره می کنند. وضعیت انها آنگونه که ما فکر می کنیم نیست. تلقیات ما از امارات متحده عربی، عربستان و قطر بیشتر برپایه حدس و گمان است تا واقعیات دقیق. جهان در حال فروپاشی نیست. کل جهان را فساد در بر نگرفته است. حکمرانی که با آمار و ارقام کاری ندارد نمی تواند به خوبی حکمرانی کند. حکمران چه در مورد کشور خود و چه در مورد جهان باید دقیق صحبت کند تا بتواند دقیق هم تصمیم بگیرد.

 

 به عنوان کسی که فرصت های بسیاری برای دیدن 114 کشورهای مختلف و شرکت در بیش از 500 کنفرانس داشته ام به یک تفاوت جدی بین فرهنگ ایرانی و فرهنگ های دیگر پی برده ام. در مشاهده ی مقایسه ای خود، هر کجای دنیا که دیدم کشوری پیشرفت کرده و یا در حال پیشرفت است؛ علاقه ی شدیدی به خاک و وطن وجود دارد.

 

حس وابستگی به جامعه و همبستگی بین مردم می تواند اهرم توسعه شود و آن انرژی که باید چنین حسی را به وجود آورد حاکمیت ها هستند. اگر بخواهیم وارد پیش فکر شویم و بعد فکر کنیم و بعد به اجماع برسیم و بعد ساختار درست کنیم اول باید حس تعلق به این کشور را داشته باشیم.

منبع: سریع القلم

ریشه های مشکلات زیست محیطی ایران

عبدالمطلب برات نیا
کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی

⏪ انفجار جمعیت طی سال های 1355 تا 1375 ( افزایش از 35 به 70 میلون نفر) و رسیدن آن به مرز 80 میلون نفر در سال 1390 به همراه افت شدید بهره وری سرمایه، موجب فشار بیش از اندازه بر طبیعت شده است.

⏪ انباشت سرمایه با عملکرد بسیار ضعیف که خود را در پروژه های سرمایه گذاری زیاد ناتمام و نیمه کار، نشان می دهد به معنای افزایش مصرف بیش از اندازه منابع طبیعی،  و در نتیجه اتلاف آن است. همینطور انباشت ضعیف سرمایه به معنای ناتوانی نظام حکمرانی در پیشبرد سرمایه گذاری های با بهره وری بالا در حقظ محیط زیست و منابع طبیعی است. 

⏪ سیاست نادرست تامین مسکن شهری در سالهای پس از پیروزی انقلاب اسلامی که البته مبتنی بر آرمان ارزشمند فراگیر شدن مالکیت خانه بود ولی به روش بسیار نادرستی اجرا شد، چند پیامد زیست محیطی منفی داشت:

⏪ اول، موجب گسترش افقی کلان شهرها و در نتیجه تغییر کاربری زمین‌های شهری و تغییر اکوسیستم شد. 

⏪ دوم، موجب افزایش بیش از اندازه قیمت زمین در کلان شهرها و تبدیل مستغلات به موتور مکنده جذب سرمایه شد. سرمایه مستغلاتی تقویت شد و با تقویت و رشد خود به هر جایی که توانست دست اندازی کرد. برخی از نهادها با هدف تامین مسکن برای پرسنل خود یا مکان های تفریحی در جاهایی مانند شمال کشور، در دست اندازی به طبیعت و نابودی جنگل‌ها پیشقدم شدند و راه را برای سرمایه مستغلاتی فراهمتر کردند.

⏪ سوم، سیاست نادرست تامین مسکن شهری موجب کاهش طول عمر مسکن شده است. در نتیجه، خانه ها ویران و دوباره ساخته می شوند. صرف نظر از هزینه استهلاکی که این رویه ایجاد می کند، موجب افزایش بی رویه استفاده از آب و سایر منابع طبیعی و اتلاف آن شده است. بخش مسکن یکی از فعالیت های آب بر و منابع بر است.

⏪ علاوه بر انفجار  جمعیت و بهره‌وری پایین سرمایه و سیاست مسکن شهری نامناسب، سیاست های نادرست مرتبط با سد سازی ها از جمله تاسیس بیش از اندازه سد بر روی رودهای ورودی به دریاچه ها موجب کاهش سطح اب دریاچه ها شد.

⏪ سیاست نادرست انتقال آب از حوضچه‌های آبی چون زاینده رود به مناطق دیگری چون یزد موجب کاهش آب در پایین دست این حوضچه‌ها و حفر چاه‌های عمیق و کاهش آب های زیر زمینی شد. تصمیمات  غیر کارشناسی و کوته نگر‌ی چون صدور موجی مجوز حفر چاه عمیق، تاسیس سد بر روی بستر خاک شور در گتوند و نظایر آن  موجب تشدید مشکلات زیست محیطی شده است. چنین تصمیماتی مختص نظام تصمیم گیری و اجرایی کشور ماست.

✔️ بحران زیست محیطی ایران چه ابعادی دارد؟

 

 

کاهش میزان ذخایر آب زیر زمینی از 520 به 400 میلیراد متر مکعب و نشست خاک، کاهش مساحت جنگل‌ها از 18 به 12 میلیون هکنار، افزایش آلاینده ها از 25 میلیون تن در سال 1350 به 45 میلیون تن  در این سالها، و قرار گرفتن حدود 230 دشت از 610 دشت رسما شناسایی شده کشور در منطقه بحرانی شواهد بحران زیست محیطی در ایران است که به صورت ملموس‌تر و محسوس‌تر و عریان‌تر خود را در کاهش سطح آب دریاچه‌های ارومیه و بختگان و خشک شدن رودهایی چون زاینده‌رود نشان می‌دهد. چشم انداز زیست محیطی ما هم همانیست که ناسا اخیرا پیش بینی کرده است: اگر روند تخریب زیست محیطی به همین صورت ادامه پیدا کند، ایران در 30 سال آینده از سرزمینی نیمه خشک به سرزمینی تمام خشک مانند عربستان سعودی تبدیل خواهد شد.

نویسنده: علی دینی ترکمانی

📕 شکست نظام مند و بحران زیست محیطی ایران، مصاحبه با روزنامه شرق.